Owoc czy lek? Smaczne i pełne cennych mikroelementów [87]

Wiemy, że spożywanie owoców i warzyw zmniejsza ryzyko występowania szeregu problemów zdrowotnych. Wiemy, że dieta powinna być różnorodna. Mimo iż te dwie zasady wydają się oczywistością ten artykuł poświęcam gruszkom, gdyż mają ogromne wartości prozdrowotne i są smaczną skarbnicą cennych mikroelementów. Starożytni pijali napar z gruszek przy przeziębieniach, gorączce, uporczywym kaszlu, gruszki pieczone jadali w dolegliwościach trawiennych, a smażone na wzmocnienie. Skąd więc ta głupia rymowanka: „od gruszek boli brzuszek” i bzdurne przeświadczenie o niekorzystnych właściwościach gruszek? Skoro zmuszony jestem obalać bzdurne przekonania, to najpierw wyjaśniam, że promuję gruszki z sadów, które właśnie teraz dojrzewają, natomiast unikam tych z wielkich sklepów, gdzie bywają cały rok.

 Witaminy i minerały

Gruszki to prawdziwe bomby witaminowe, którym nie dorównują żadne suplementy diety. Ze względu na bogactwo składu gruszek są one doskonałym elementem zdrowej, zbilansowanej diety i znakomitym źródłem witamin, minerałów, błonnika… Niektóre z zawartych w gruszkach składników to potas, witaminy C, K, PP, grupy B, związki fenolowe, kwas foliowy, błonnik pokarmowy, miedź, mangan, magnez… Gruszki, szczególnie te z czerwoną skórką, zawierają także karotenoidy, flawonole, antocyjany.

 Źródło potasu

Gruszki słyną z dużej ilości potasu – pomocnego w utrzymywaniu właściwego ciśnienia krwi i regulacji gospodarki wodnej. Dzięki dużej zawartości potasu gruszki działają moczopędnie i łagodzą dolegliwości powodowane zatrzymywaniem wody w organizmie. Pomagają także uporać się z zapaleniami dróg moczowych i kamicą nerkową.

Jadać gruszki powinny nie tylko osoby z nadciśnieniem tętniczym, ale wszyscy, ponieważ gruszki zawierają też inne ważne minerały: wapń, fosfor, żelazo

Prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i mięśniowego

Zawarty w gruszkach potas wspomaga prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i mięśniowego – także mięśnia sercowego.

Gruszki mogą zapobiec udarowi mózgu

Jadanie gruszek znacznie zmniejsza ryzyko wystąpienia udaru mózgu. Pod to twierdzenie podpięli się naukowcy badający związek koloru miąższu owoców i warzyw z ich wpływem na ryzyko wystąpienia udaru mózgu. Ogłosili, że przed wystąpieniem udaru mózgu najlepiej chronią owoce i warzywa z białym miąższem. Przekonują, że u osób, których dieta obfituje w tego typu produkty, ryzyko wystąpienia incydentu mózgowo-naczyniowego zmniejsza się o ponad 50 proc. Nie mogą zrozumieć, dlaczego owoce i warzywa z białym miąższem odznaczają się takimi właściwościami. Z litości nie wymieniam ich nazwisk, ale jestem przekonany, że moi czytelnicy są mądrzejsi od taaakich naukowców i wiedzą, iż za zmniejszanie ryzyka wystąpienia udaru mózgu odpowiada wysoka zawartość błonnika w gruszkach, a także jego odmienność od innych błonników.

 Źródło boru

Prozdrowotną wartość gruszek podbijają minerały rzadko spotykane w innych owocach, zwłaszcza bor, który pobudza umysł do wydajniejszej pracy.

Ponieważ bor pomaga zatrzymać wapń w organizmie jest ważny w profilaktyce osteoporozy i niezbędny do prawidłowego przyswajania wapnia, fosforu, magnezu. Niedobór boru prowadzi np. do chorób zwyrodnieniowych stawów, ale też nowotworu prostaty.

Bor niezbędny jest także w okresie menopauzy, ponieważ wzmaga aktywność hormonów, m.in. estrogenu.

Ponadto bor potęguje sprawność mózgu i zdolność koncentracji.

 Źródło jodu

Niewiele jest owoców, które zawierają łatwo przyswajalny jod. Ponieważ zawierają go gruszki, są nieocenione w profilaktyce niedomagania tarczycy. Gruszkowy jod nie tylko reguluje pracę tarczycy, jest także składnikiem produkowanych przez tarczycę hormonów: tyroksyny i trójjodotyroniny.

 Błonnik pokarmowy

Powszechnie wiadomo, że błonnik pokarmowy korzystnie wpływa na trawienie i może przyspieszać metabolizm. Dieta wysokobłonnikowa to mniejsze ryzyko rozwoju cukrzycy i stabilniejszy poziomem cukru w krwi. Błonnik sprzyja zachowaniu prawidłowej masy ciała. Zawartość błonnika w gruszkach zapobiega zaparciom i pomaga usunąć zbędne składniki przemiany materii z organizmu.

 Trawienie, żołądek, jelita

Gruszki są lekkostrawne i zawierają duże ilości rozpuszczalnego błonnika (pektyn). Regularne spożywanie dojrzałych gruszek pobudza trawienie, wspomaga funkcjonowanie jelit, usprawnia ich perystaltykę i proces wypróżniania, zapobiega wzdęciom i zaparciom, usprawnia trawienie, minimalizuje ryzyko wystąpienia chorób jelita grubego…

Dojrzałe gruszki mogą spożywać także zmagający się z problemami żołądkowymi, a nawet niemowlęta (po przetarciu). Zawarte w gruszkach garbniki (najwięcej jest ich w gatunkach mniej soczystych i bardziej cierpkich) działają ściągająco na błony śluzowe przewodu pokarmowego, a to przeciwdziała biegunkom.

 Zaparcia i biegunki

Gruszki są polecane zmagającym się z zaparciami lub biegunką.

W zaparciach stosować gruszki miękkie i dojrzałe, ponieważ pobudzają trawienie (zbyt duża ilość może wywołać biegunkę). W biegunkach stosować gruszki cierpkie i mało soczyste, zawierające dużo przeciwbiegunkowych garbników.

 Dla cukrzyków

Gruszki zawierają 5-10 procent węglowodanów, mają niski indeks glikemiczny (IG = 30) więc mogą je spożywać także cukrzycy. Nie tylko nie stanowią obciążenia dla trzustki, ale dodatkowo niektóre z zawartych w gruszkach flawonoidów poprawiają wrażliwość na insulinę.

Dla pragnących schudnąć

Gruszki mogą spożywać odchudzający się, bowiem owoce te składają się w większości z wody (84 proc.), ale zawierają też sporo pektyn – rozpuszczalnego błonnika pokarmowego, który pod wpływem wody zwiększa objętość i na długo wypełnia żołądek, dając uczucie sytości. Jest to pożądane w trakcie kuracji odchudzających. Gruszki są mało kaloryczne. Średniej wielkości gruszka dostarcza około 60 kcal. (100 g gruszek to 57 kcal.).

Przeciw nowotworom

W gruszkach znaleźć można kwas hydroksycynamonowy, który zapobiega powstawaniu guzów żołądka i płuc. W skórce gruszek znaleźć można kwercynę – bardzo silny przeciwutleniacz.

Zawarty w gruszkach błonnik obniża poziom cholesterolu, a także zmniejsza ryzyko rozwoju nowotworów.

 Obniżą ciśnienie krwi, zapobiegną zakrzepom

Gruszki mogą zapobiec rozwojowi nadciśnienia. Z minerałów gruszki najwięcej zawierają potasu, bo aż 116 mg/100 g. Potas hamuje agregację płytek krwi, czyli ich zlepianie się i tworzenie się skrzepów. Dzięki temu naczynia krwionośne są drożne, więc krew krąży swobodniej i ciśnienie nie wrasta jak to ma miejsce u osób, których naczynia krwionośne są pozarastane i pozaklejane.

Poza tym potas przyspiesza wydalanie przez nerki nadmiaru sodu, który przyczynia się do rozwoju nie tylko nadciśnienia, lecz także innych chorób układu sercowo-naczyniowego.

 Dla ciężarnych, osesków, seniorów

Gruszki zawierają sporo kwasu foliowego (7 ug/100 g), czyli witaminy B 9, niezbędnej dla prawidłowego rozwoju dziecka w okresie płodowym. Witamina B 9 może zapobiec wystąpieniu ciężkich wad rozwojowych u płodu (np. rozszczep kręgosłupa).

Gruszki powinny jadać seniorzy, ponieważ pozytywnie wpływają na serce, a zawarty w nich glutation, przeciwutleniacz, obniża ciśnienie krwi i zmniejsza ryzyko udaru mózgu.

Zawarte w gruszkach antyoksydanty powstrzymują proces zwyrodnienia plamki żółtej, a więc chronią wzrok.

Surowe, gotowane, suszone

Gruszki doskonale smakują surowe, ale można je także suszyć i gotować. Najlepiej spożywać je surowe. Cierpiącym na schorzenia dróg żółciowych zaleca się podgotowanie owoców.

Gruszki nie nadają się do mrożenia. Cieszmy się więc gruszkami całą jesień, gdy jest ich najwięcej.

Dużo walorów mają też gruszki suszone, jako źródło błonnika, żelaza, witaminy C. Pragnącym obniżyć poziom cholesterolu zamiast wyniszczających organizm statyn polecam suszone gruszki. Premią będzie ich działanie przeciw nowotworom.

Kompot z suszonych gruszek polecam w stanach zapalnych układu pokarmowego i zmagającym się z wysoką gorączką.

 Sok gruszkowy

Bardzo wartościowym produktem jest sok gruszkowy, który łagodnie obniża ciśnienie krwi i uszczelnia naczynia włosowate. Sprzyja wydalaniu z organizmu substancji toksycznych i ma właściwości przeciwwirusowe. Zawiera też organiczny glikozyd – arbutynę, pomocną w profilaktyce i leczeniu kamicy moczowej.

Sok gruszkowy zalecany jest walczącym z otyłością, osłabionym, zmagającym się ze schorzeniami reumatycznymi… Można go stosować do płukania gardła w stanach zapalnych.

Sok z gruszek jest pomocny w łagodzeniu dolegliwości związanych z upojeniem alkoholowym – minimalizuje skutki kaca poprzez przyspieszenie metabolizmu alkoholu.

 W kosmetyce

Gruszki są bogate w cenne kwasy, zwłaszcza jabłkowy i cytrynowy, które dobroczynnie wpływają na kondycję skóry i pobudzają naskórek do odnowy. Zawarte w gruszkach witaminy i minerały łagodzą trądzik młodzieńczy i zmiany zapalne skóry.

Wyciąg z gruszek wykorzystywany jest do produkcji szamponów do włosów. Zawarta w nim glukoza sprawia, że włosy są elastyczne, dzięki czemu zapobiega się m.in. rozdwajaniu końcówek.

Wyciąg z gruszek wykorzystywany jest w leczeniu dermatoz, egzem, trądziku. Wykorzystują go producenci kremów i maseczek regeneracyjnych. Gruszkową kurację możemy przeprowadzić sami, nakładając na skórę: starty miąższ gruszki z łyżką miodu, a w przypadku cery tłustej starty miąższ gruszki z kilkoma łyżkami miodu i oliwy. Tak przygotowaną maseczkę nakładamy na twarz na 20 minut. Ja jednak wolę gruszki jadać, co także czytelnikom polecam.

Przeziębienie i nadmiar śluzu

Jesienią łatwo o infekcję, więc wcześniej należało wzmocnić się przed sezonem zachorowań. Kto to zaniedbał i przypomina mu o tym ból gardła lub zapalenie strun głosowych może sięgnąć po sok z gruszek z miodem. Ta kuracja nie tylko łagodzi stany zapalne – także chroniczne – ale też usuwa z dróg oddechowych nadmiar śluzu. To działanie zawdzięczamy zawartym w gruszkach flawonoidom i karotenoidom.

Porady praktyczne

Najbogatsza w cenne składniki jest skórka gruszek, dlatego najlepiej jadać je niedobrane, wystarczy dokładnie umyć.

Lepiej kupować gruszki twardsze niż miękkie, bo w miarę dojrzewania rośnie w nich zawartość cukrów, a maleje zawartość kwasów owocowych i pektyn.

Pestki gruszek, podobnie jak każdych innych owoców zawierają amigdalinę, nazywaną antyrakową witaminą B 17.

Szlachetne zdrowie i fitoterapia cz. 3 [74]

Czy zatem sami mamy uprawiać i zbierać zioła?

Pozostaje nam powrót do korzeni, czyli samodzielne uprawianie i zbieranie ziół i płodów rolnych. Każdy powinien mieć własny ogródek, przynajmniej z podstawowymi warzywami i przyprawami. Tylko wówczas będziemy niezależni od koncertów i karteli, którym trudniej będzie nas truć i wyniszczać.

Powinniśmy też rozszerzać krąg znajomych o godnych zaufania: zielarzy, ogrodników, sadowników, zbierających i uprawiających zioła i płody rolne, wytwarzających specyfiki z ziół i płodów rolnych, leczących ziołami i żywnością. Zioła i żywność mogą więcej niż powszechnie sądzimy. Przywróćmy je do łask i nie dajmy ich sobie odebrać.

Dlaczego warto stosować zioła?

Zioła mają wiele zalet. Pobudzają naturalne zdolności organizmu do samouzdrawiania poprzez oczyszczenie i przywracanie równowagi. Wiele ziół działa antybakteryjnie, antywirusowo, uodparniająco…

Zioła dobrze dobrane można łączyć by uczynniać, regulować, uzdrawiać, tonizować pracę każdego organu. Przywracają zdrowie przy zmniejszonym ryzyku wystąpienia skutków ubocznych.

 Zioła bardzo korzystnie działają w schorzeniach zewnętrznych – oparzenia, rany, stłuczenia…

Działanie ziół na organizm jest wielofunkcyjne; każda roślina lecznicza zawiera wiele składników, jedne wzmacniają, inne swoiście wpływają na pracę poszczególnych narządów. Pobudzają organizm do samoobrony, wspomagają jego funkcjonowanie i dostarczają mu do odbudowy odpowiednich fitozwiązków. Używając ziół, nawet tylko jako przypraw do potraw, uzupełniamy zapotrzebowanie organizmu na witaminy i sole mineralne. Jest to ekonomiczny, ekologiczny, prozdrowotny surowiec spożywczo-leczniczy. Ponadto fitoterapia dba o ekologię, a ekologia promuje fitoterapię.

Zioła i warzywa stosowane kulinarnie, profilaktycznie, leczniczo zawierają oprócz substancji czynnych o określonym działaniu także witaminy, enzymy, makro– i  mikro elementy, o których myślimy raczej w kontekście leczniczym.

Np.:

brak magnezu uzupełnimy spożywając pietruszkę, seler, buraki czerwone, marchew, warzywa liściaste, natki, warzywa strączkowe, orzechy, migdały, pestki dyni, nasiona, kasze, kakao… Nie ma znacznie w którym warzywie, owocu, produkcie magnezu jest najwięcej. Znaczenie ma tylko to, że źródeł magnezu mamy do wyboru i w zasięgu ręki.

brak witaminy A uzupełnimy spożywając dynię, marchew, jarmuż, brokuły, warzywa kapustne, grzyby „kurki”, wiśnie, morele, brzoskwinie, śliwki, masło, żółtka jaj… Nie ma znacznie, że beta-karoten jest prowitaminą A, która przekształcana jest w organizmie człowieka w witaminę A. Znaczenie ma tylko to, że bogatych w witaminę A jest wiele łatwo dostępnych owoców, warzyw, roślin…

Zioła i warzywa mają lepszą od syntetyków przyswajalność, czyli biodostępność.

Co to jest zioło?

Rośliny, których wybrane części, np. liście, kwiaty, nasiona, korzenie, korę wykorzystujemy medycznie, kosmetycznie nazywamy ziołami. Większość ziół to byliny, ale też krzewy (np. jałowiec, rozmaryn, dzika róża) i drzewa (np. lipa, sosna, kasztanowiec, głóg). Wiele z nich wykorzystujemy także kulinarnie, ale wówczas nazywamy je przyprawami.

Roślina stanie się skutecznym surowcem lekarskim gdy jest odpowiednio zebrana, odpowiednio wysuszona, odpowiednio przechowana, odpowiednio przetworzona i odpowiednio zastosowana.

 W ziołach znajdują się substancje biologicznie czynne, korzystnie wpływające na organizm, przywracające rozstrojone przez chorobę funkcjonowanie. W roślinach leczniczych występują m.in.: alkaloidy, glikozydy, saponiny, gorycze, garbniki, olejki eteryczne, terpeny, glukokininy, witaminy, śluzy, fitohormony, żywice, sole mineralne i wiele innych związków już znanych i jeszcze niepoznanych.

Każda roślina to przebogate laboratorium chemiczne. Będzie pracowało dla naszego zdrowia pod warunkiem umiejętnego stosowania. Czyli, aby dobrać odpowiednie lekarstwo należy posiąść zarówno umiejętność przygotowania leku roślinnego jak też umiejętność rozpoznawania dolegliwości i ich przyczyn.

Samodzielne przygotowanie domowego leku ziołowego.

Zioła doskonale nadają się do kuracji domowych. Odpowiednio przygotowane są proste w użyciu, łagodne w działaniu, bardzo skuteczne, szczególnie przy zrównoważonej diecie i zdrowym trybie życia.

Surowiec zielarski będzie odpowiadał naszym potrzebom jeśli był zebrany we właściwym czasie, odpowiednio wysuszony, prawidłowo przechowywany.

 

We właściwym czasie to znaczy w okresie największego nagromadzenia w roślinie związków czynnych. Dlatego dla różnych ziół i ich części okres zbiorów jest różny. Najwartościowsze są rośliny świeżo zebrane w ogrodzie lub dziko rosnące w oddali od opryskiwanych pól i uczęszczanych dróg.

Zbierajmy zioła w suche poranki po opadnięciu rosy wybierając okazy zdrowe i jędrne.

Korę cortex zbieramy wczesną wiosną, gdy łatwiej ją oderwać. Korę zbieramy ze ściętych młodych gałęzi 2-4 letnich.

Korzenie radix i kłącza rhizoma zbieramy w okresie spoczynku rośliny, gdy już utraciła część naziemną.

Kwiat flos ma największą wartość leczniczą podczas zakwitania, czasem w pełni kwitnienia. Nie zbieramy przekwitłych. Składamy je luźno w wiklinowym koszyku.

Ziele herba zbieramy przeważnie, gdy roślina rozpoczyna kwitnienie wtedy ma najwięcej związków czynnych, a łodyga nie jest jeszcze zdrewniała.

Owoce fructus zbieramy gdy osiągną prawidłową budowę i pełną dojrzałość, ale są jeszcze jędrne i twarde. Na syropy i nalewki można zebrać owoce już przejrzałe, ale zawsze muszą być zdrowe.

Pączki gemmae zbieramy pod koniec zimy i wczesną wiosną zanim rozpocznie się proces ich pękania.

Zebrany surowiec zielarski najczęściej suszymy jak najszybciej, aby jak najwięcej wartości zachować, nigdy w pełnym słońcu, zwykle wystarczy nakryć papierem. Rozkładamy na płótnie w przewiewnym pomieszczeniu. Jeżeli wykorzystujemy także łodygi jak np. w mięcie, to możemy wiązać w pęczki i wieszać pod sufitem.

Wysuszone zioła przechowujemy w szczelnych szklanych słojach w ciemnej spiżarni. Wkładając je do słoika oznaczamy zawartość gdyż susze upodabniają się do siebie. Przechowujemy do roku czasu. Potem mamy nowe, świeże.

Jakie inne metody przechowywania ziół stosujemy oprócz suszenia?

Świeże zioła oraz wyciśnięte z nich soki można zamrażać. Dobrze się przechowują zamrożone kwiaty, liście i soki z nich. Po zamrożeniu zachowują aromat: natka pietruszki, koperek, szczypiorek, bazylia, ogórecznik…

Niektóre zioła można przechowywać solone, np. koper, mieszanka warzyw: marchew, pietruszka (korzeń i liść), seler (korzeń i liść), por (część biała i zielona), kapusta…

 Inne postaci domowych specyfików ziołowych

Innymi sposobami przechowywania ziół są nalewki alkoholowe, wina, płynne wyciągi ziół, olejki, syropy, soki. W domu łatwo je przyrządzać i przechowywać.

Napar

Wystarczy zalać zioła czystą zimną wodą i powoli ogrzewać (przykryte) nie dopuszczając do wrzenia. Odcedzić. Napar zużyć w ciągu 1 dnia.

Niektórzy zalecają zalanie wrzątkiem. Taki sposób jest znacznie mniej skuteczny, bowiem tracimy te wszystkie związki, które uzyskalibyśmy w niższych temperaturach.

Zaparzone zioła można przechowywać w termosie.

Zwyczajowe proporcje: 30 g suszonych ziół lub 85 g świeżych na 550 ml wody, lub 1-2 łyżki suszu na filiżankę wody.

Odwar

Jest dobrą metodą, gdy sporządzamy lek z twardych roślin, kory, korzeni. Łyżkę suszonych ziół zalewamy dużą filiżanką czystej zimnej wody, doprowadzamy do wrzenia (przykryte) i gotujemy na małym ogniu. Zależnie od rodzaju i potrzeb od 10 minut do pół godziny. Przecedzamy i wypijamy mocno ciepły.

Macerat

Macerat to wodny wyciąg ziół przygotowany na zimno. Jest to najlepszy sposób wykorzystywania ziół. Rozdrobniony surowiec zalewam czystą zimną wodą i przykryte odstawiam na 12 godzin. Potrzebną porcję przecedzam. Można podgrzać. Pozostałą część dopełniam wodą i pozostawiam do dalszego macerowania.

Pozostałą część przechowuję w chłodzie (można w lodówce).

Powidełka

Przyrządza się z owoców i nasion; zmielony surowiec mieszam z miodem. Można je długo przechowywać.

Soki z surowych roślin – świeże rośliny

Starannie wymyte i osuszone zmielić np. w maszynce do mielenia. (Uwaga na słownictwo! Nie w maszynce do mięsa, bo maszynka nie robi mięsa, lecz mieli to, co do niej włożymy, nie tylko mięso, także ser, mak, orzechy, ziemniaki…)
Sok najlepiej zużyć bezpośrednio po sporządzeniu

Miazga

Starannie wymyte i osuszone owoce rozdrobnić w naczyniu porcelanowym lub szklanym.

Zużyć bezpośrednio po sporządzeniu

Nalewka

Zewnętrznie naciera się bolące miejsca, czasem po uprzednim posmarowaniu tłuszczem.

Do użytku wewnętrznego stosujemy nalewki niskoprocentowe.

Ziołowe winko

Zioło pojedyncze, bądź mieszankę ziół zalać winem (białym lub czerwonym, zależnie od zastosowanych ziół) i odstawić na co najmniej 3 tygodnie. Zlać do butelek i szczelnie zamknąć. Stosować według potrzeby.

Maszyny i naczynia z tworzyw sztucznych

Do rozdrabniania owoców i wyciskania soków unikać tworzyw sztucznych np. malakserów, mikserów itp. Producenci informują, że ich tworzywa nie wchodzą w reakcje z żywnością. Skąd więc dziwny posmak soków i owoców z naczyń wykonanych z tworzyw sztucznych? I dlaczego smaczniejsze są te z naczyń szklanych i porcelanowych?

Niedopuszczalne jest stosowanie sokowirówek! Oprócz szkodliwości materiałów z których są wykonane odwirowywany w nich sok jest natleniany, a więc niszczony!

Przykład receptury wina ziołowego

Miąższ aloesu, miód pszczeli najlepiej lipowy, wino gronowe czerwone.

Moje mieszanki – najlepsze z najlepszych

Wkrótce podam skład ziołowych mieszanek najdoskonalszych i pod względem skuteczności i zakresu zastosowań.

Synergia

Można łączyć naturalne metody terapii wykorzystując ich działanie synergiczne. Nie wymaga specjalistycznego sprzętu, dużych nakładów, wyczekiwania na poczekalniach medyków, częstych konsultacji, wystarczy konsekwencja i systematyczność. A gwarancję skuteczności zapewniają wielowiekowa Wiedza i doświadczenie naszych przodków.

Nasze zdrowie w naszych rękach

Kozieradka niedoceniana przyprawa i lek [48]

Fragment książki: „Brzuch ma rozum” – wywiad sprzed dwudziestu lat

Bogatym źródłem łatwo przyswajalnych soli mineralnych są mało doceniane u nas rośliny przyprawowe i lecznicze. O przyprawach mówisz i piszesz w różnych miejscach więc tu poproszę o tylko jeden przykład.

Dobrym przykładem są nasiona kozieradki, bowiem zawierają mnóstwo wartościowych i niezbędnych dla zdrowia związków mineralnych, m.in: potas, sód, magnez, wapń, kobalt, mangan, fosfor, cynk, krzem, siarkę, żelazo, miedź…

Sproszkowane nasiona kozieradki można używać w kuchni, jako cenną przyprawę usprawniającą procesy trawienia i przyswajania pokarmów oraz zwiększającą aktywność układu odpornościowego.

Równie wartościowych roślin jest sporo, także wśród dawniej po­wszechnie stosowanych przypraw, które w dzisiejszej dobie pośpiechu są wypierane przez przemysłowe wegety, kostki rosołowe, sosy, zupy w proszku, majonezy, keczupy i inne dodatki oparte na syntetycznych paskudztwach nazywanych zazwyczaj „polepszaczami”.

Kozieradka

Kozieradka pospolita (Trigonella foenum-graecum), roślina jednoroczna z ro­dziny motylkowatych. W starożytnych Chinach, Indiach, Egipcie i Grecji była używana jako pożywienie, pasza dla zwierząt i lek. Prażone nasiona spożywano jako pokarm wzmacniający i odmładzający. Na Bliskim Wschodzie tuczono nią kobiety w haremach. Używana była do leczenia gorączki i wysokiego ciśnienia krwi. Uprawa kozieradki rozpowszechniła się w Zachodniej Europie wraz z roz­wojem zakonów benedyktynów. Stosowano ją wewnętrznie w chorobach: kobie­cych, płuc, wątroby, nerek, oraz zewnętrznie w leczeniu ran i chorób skórnych.

Obecnie jest uprawiana, również w Polsce, w niewielkich ilościach na żyznych, lekkich glebach.

Surowcem leczniczym są nasiona. Zawierają do 30% substancji śluzowych, flawo­noidy, saponiny, białka, tłuszcze, gorycze, sole mineralne (potas, sód, magnez, wapń, kobalt, mangan, fosfor, cynk, krzem, siarka, żelazo, miedź), witaminę PP, hormony sterydowe, olejek eteryczny i inne związki. W celu optymalnego wyko­rzystania składników czynnych, nasiona kozieradki muszą być sproszkowane lub roztarte.

Kozieradka jest stosowana zewnętrznie jako lek śluzowy przy ropnym zapaleniu skóry, czyrakach, żylakach, do płukania gardła… Preparaty z kozieradki stosowane wewnętrznie usprawniają procesy trawienia i przyswajania pokarmów oraz zwięk­szają aktywność układu odpornościowego.

Jeśli komuś nie odpowiada zapach nasion kozieradki może stosować je w mieszan­kach z innymi ziołami.

Przetwory z kozieradki stosuje się przy braku apetytu, stanach zapalnych przewodu pokarmowego, po zatruciach pokarmowych, a także jako środek wzmacniający, oraz osłaniająco przy stosowaniu lekarstw uszkadzających błonę śluzową przewodu pokarmowego.

W kuchni kozieradkę możemy stosować do przyprawiania serów i jako składnik niektórych przypraw np. curry, a w kosmetyce do odżywczych maseczek kosme­tycznych, leczenia łojotoku, trądziku i stanów zapalnych skóry.

Jeśli ktoś z Twoich bliskich, przyjaciół, znajomych ceni taką wiedzę wyślij mu SMS-a lub e-mail z adresem: www.ambasadorzdrowia.pl



Chlorofilowy magazyn hemoglobiny [44]

Fragment książki: Zielona Apteka. Chwasty warte naszej miłości

Chlorofil to pochłaniający energię słoneczną zielony barwnik ro­ślin.[1] Hemoglobina[2] to przenoszący tlen i dwutlenek węgla barwnik krwi, składnik czerwonych krwinek (erytrocytów). Struktury chloro­filu i hemoglobiny są niemal identyczne, różnią się centralnym ato­mem; hemoglobina zbudowana jest wokół atomu żelaza, a chlorofil – wokół atomu magnezu.[3] Nasz organizm łatwo przerabia chlorofil w hemoglobinę.

Łatwo dostępnym źródłem chlorofilu są pokrzywy. W działaniu krwiotwórczym pokrzywy przewyższają leki i suplementy stosowane w osłabieniu, anemii, krwawieniach… Korzystajmy więc z tego daru natury o wysokiej zawartości chlorofilu, żelaza, witaminy C, by zwiększać produkcję krwinek czerwonych i hemoglobiny, korzystnie wpływać na tworzenie się zdrowej krwi.


[1] U roślin wyższych chlorofil występuje w dwóch odmianach: niebieskozie­lony chlo­rofil A, absorbujący głównie światło fioletowe i czerwone; żółtozie­lony chlo­rofil B, absorbujący głównie światło niebieskie i pomarańczowe.

[2] Greckie hem = krew; hemo– wskazuje na związek z krwią tego, co wyraża drugi człon, np. hemofilia, hemoglobina, hemoroidy… Łacińskie globus = kula). Hem to biochemiczny barwnik krwi, zawierający dwuwartościowe że­lazo. Hemoglobina składa się z białka prostego – globiny (95%) i barwnika krwi – hemu (5%).

[3] Pokrewieństwo barwnika roślin – chlorofilu, z barwnikiem naszej krwi – hemo­globiną wykazali w 1912 r. Polacy: Leon Paweł Marchlewski i Marceli Nenc­ki.

Sól kamienna, himalajska, kłodawska… – którą wybrać? [34]

Soli używamy na co dzień. Konsumenci sól stosują jako najczęstszą z przypraw dla poprawienia smaku. Producenci i przetwórcy żywności sól stosują jako konserwant dla zabezpieczania żywności przed zbyt szybkim psuciem i dłuższego jej przechowywania.

Sól spożywcza i drogowa

Mało kto zastanawia się czym jest sól, jednakże coraz więcej osób poszukuje soli lepszej. Szczególnie odkąd dowiedzieliśmy się, że zamiast soli spożywczej powszechnie stosowana jest sól drogowa.

Polska sól różowa, biała, niebieska

Wielu wybiera różową, reklamowaną i drogą sól himalajską, ale mało kto wie, że w Polsce mamy pokłady soli różowej. W Kopalni Soli w Kłodawie (w połowie drogi pomiędzy Poznaniem a Warszawą) wydobywana jest sól różowa, biała, a także błękitna. Wprawdzie sól błękitna jest rzadkością, ale z rzetelności wspominam tę ciekawostkę.

Czy sól nazywana himalajską jest warta wyższej ceny?

W dobie pogoni za szybkim zyskiem kosztem zdrowia, a nawet życia bliźnich nawet sól jest fałszowana i podbarwiana. Po co więc szukać soli egzotycznej narażając na szwank zdrowie swoje i rodziny, podczas gdy w Polsce są znaczne pokłady soli? I do tego najlepszej z najlepszych!

Polska zawsze była solną potęgą, w Polsce były liczne kopalnie, niegdyś nazywane żupami solnymi.

W dawnej Polsce żupą solną nazywano kopalnię soli, zwykle w posiadaniu książąt lub królów. Żupą solną, tak jak kopalniami kruszców zarządzał żupnik (mianowany urzędnik królewski). Oprócz żup królewskich istniały również żupy prywatne.

Polskie kopalnie soli

Najstarsze polskie kopalnie soli były w Wieliczce i Bochni. Od XIII wieku nazywano je kopalniami soli kamiennej.

W średniowiecznej Polsce były dwa obszary wydobycia soli:
– podkrakowski, złożony z żup w Wieliczce i Bochni – działający co najmniej od XI wieku;
– ruski, składający się z żup królewskich w Tyrawie Solnej, Starej Soli, Jasienicy Solnej, Modryczu, Stebniku, Solcu, Truskawcu, Kałuszu i Sołotwinie – znajdujący się na terenie dawnych Grodów Czerwieńskich – działający przypuszczalnie od czasów rzymskich.

Kopalnia soli w Kłodawie jest najmłodszą kopalnią soli w Polsce – pierwsze wydobycie soli miało tam miejsce w roku 1954.

Jak ważna była i jest sól kamienna?

Jak ważna była i jest sól kamienna świadczą słowa zarówno rzymskiego przyrodnika Pliniusza Starszego (23-79): „Dwie rzeczy są najważniejsze na świecie: słońce i sól” jak też profesora Juliana Aleksandrowicza: „Sól kamienna odgrywała w naszej cywilizacji zawsze szczególną rolę. Była przyprawą, ale także czymś więcej, gdyż ludzkość jakby instynktownie wiedziała, że zawiera ona składniki decydujące o zdrowiu.

Dużo o wartości soli tak pod kątem kulinarnym jak i kultowym przeczytać można w Biblii, czyli Piśmie Świętym. Zawarta tam wiedza wymaga oddzielnego artykułu.

Różne funkcje soli

W wielu krajach sól kamienna spełniała rolę jednostki monetarnej, wszędzie zaś doceniono jej właściwości konserwujące i walory kulinarne.

Dziś wiemy, że sól kamienna oprócz chlorku sodu (NaCl) zawiera szereg naturalnych biopierwiastków niezbędnych dla prawidłowego przebiegu procesów fizjologicznych.

Sól Kłodawska

W Kopalni Soli w Kłodawie sól pozyskiwana jest tradycyjną metodą górniczą, systemem komorowo-filarowym.

Kłodawska sól jest minerałem o wysokim stopniu czystości i nie wymaga wzbogacania, stanowi bogate źródło mikroelementów niezbędnych do prawidłowego, zdrowego funkcjonowania organizmu człowieka. Profesor Julian Aleksandrowicz nazwał je „pierwiastkami życia”.

Solić czy nie solić?

Wchodzące w skład soli kamiennej naturalne biopierwiastki tworzą łatwo przyswajalne przez organizm kompleksy. Te zaś sterują czynnościami metabolicznymi, czyli przemianą materii, a także odgrywają zasadniczą rolę w aktywności niezbędnych dla życia procesów enzymatycznych. Niedobór bądź nadmiar biopierwiastków wpływa na zdrowie niekorzystnie, a nawet niszcząco.

Skład biopierwiastków w polskiej soli kłodawskiej zbliżony jest do ich zawartości w płynie ustrojowym organizmu ludzkiego. W kłodawskiej soli zawarte są: magnez, mangan, żelazo, cynk, miedź, wapń, potas, selen i inne.

Skąd się wzięła sól w Kłodawie?

Polska sól wydobywana m.in. w Kłodawie i okolicach Inowrocławia to pozostałość śródlądowego, bardzo słonego Morza Cechsztyńskiego o powierzchni 600 tys. km2, rozciągającego się od terenu gdzie dziś jest Wielka Brytania, dzisiejsze Morze Północne, aż po tereny dzisiejszej Polski. Gdy klimat stał się gorący i suchy morze wyparowało zostawiając warstwę zalegającą obecnie na głębokości 3-6 km.
W Kłodawie pokłady soli zostały wypiętrzone, tak że dzieli je od powierzchni niekiedy tylko 100 m.

Kłodawska sól kamienna

Metoda wydobycia pozwala zachować w pełni stworzone przez przyrodę walory, a produkty końcowe uzyskiwane są przez przeróbkę mechaniczną, bez stosowania chemii. Mamy więc sól naturalną niczym nie wzbogacaną.

Jeśli ktoś potrzebuje soli wzbogaconej w jod to w ofercie Kopalni soli w Kłodawie też taką znajdzie.

Kłodawskie sole lecznicze

Terapia balneologiczna to jedna z najstarszych metod leczenia. Dobroczynny wpływ kąpieli leczniczych wynika z zawartości i składu substancji rozpuszczalnych w wodzie.

Sole magnezowo-potasowe z Kłodawy są doskonałe także do kąpieli. Sól kłodawska ma dużo składników rozpuszczalnych i korzystny skład chemiczny. Zawiera znaczne ilości wapna i magnezu, ale mało jodu.

Kłodawska sól zawiera w 1 kg:

Sód 385 mg, Potas 900 mg, Wapń 2472 mg, Magnez 81 mg, Amon 4 mg, Chlorki 596 mg, Siarczek 5833 mg, Wodorowęglan 12 mg, Bromki 28 mg, Jodek 10 mg.

Bez trucizn

Większość soli zalegających półki sklepowe zawiera groźne trucizny na czele z cyjankami, najczęściej żelazocyjankiem potasu K4Fe(CN)6 zazwyczaj oznaczanym E 536, a także jodkiem potasu. Sól kłodawska nie zawiera tych trucizn.

Dar natury jakim jest kłodawska sól kamienna, klasyczna przyprawa poprawiająca smak potraw, zup, ryb, mięs, sosów, przetworów domowych…, to minerał o wysokim stopniu czystości; zawiera bogate źródło „pierwiastków życia”, czyli mikroelementów niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka.

Biopierwiastki

Wśród pierwiastków życia wyróżniamy makroelementy (pierwiastki podstawowe) oraz mikroelementy (pierwiastki śladowe).
Makroelementy to: wapń, potas, sód, magnez, chlor, siarka, fosfor…
Mikroelementy to: bor, chrom, cynk, fluor, jod, kobalt, krzem, miedz, molibden, nikiel, selen, wanad, żelazo…

Skąd różne barwy soli

Różową barwę nadaje soli rozproszony w soli hematyt, czyli żelazo występujące w postaci tlenków. O intensywności tej barwy decyduje
ilość żelaza.
Niebieskie zabarwienie soli powodują prawdopodobnie defekty sieci krystalicznej.
Zielone zabarwienie soli powodują wrostki minerałów miedziowych (np. atacamitu).
Sól wielicka ma barwę szarą, powodują ją domieszki ilaste.